Συνολικές προβολές σελίδας

Τρίτη 27 Ιουνίου 2023

Η παρουσία του Αγίου Πνεύματος στη ζωή των πιστών

Η παρουσία του Αγίου Πνεύματος στη ζωή των πιστών


Ηρακλής Ρεράκης, Καθηγητής ΑΠΘ,

Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενώσεως Θεολόγων

Πριν από λίγες ημέρες, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί εορτάσαμε την Αγία και Μεγάλη Πεντηκοστή, τη γενέθλια ημέρα της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, που, όπως διαβάζουμε στις Πράξεις των Αποστόλων, οι Απόστολοι του Χριστού «επλήσθησαν άπαντες πνεύματος Αγίου και ήρξαντο λαλείν ετέραις γλώσσαις, καθώς το Πνεύμα εδίδου αυτοίς αποφθέγγεσθαι» (Πράξ. 2, 4).

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς σημειώνει σχετικά ότι οι Απόστολοι «άρχισαν να ομιλούν, με όσους είχαν μαζευτεί γύρω τους, διαλέκτους από κάθε έθνος. Ήταν ήδη όργανα του Αγίου Πνεύματος, που ενεργούσαν κατά τη θέληση και τη δύναμη Εκείνου. Μέσα τους άναψαν λαμπάδες, που φώτιζαν παγκοσμίως και υπερκοσμίως. Η Εκκλησία, από τότε, κρατώντας το Φως αυτό, με τη διαδοχή από τους Αποστόλους δια της χειροτονίας των διαδόχων τους Επισκόπων, μεταδίδει τη χάρη του Αγίου Πνεύματος σε όλες τις γενεές και φωτίζει όλους, όσοι είναι πιστοί στους πνευματικούς ποιμένες και διδασκάλους. Αν δεν ερχόταν το Άγιο Πνεύμα, δεν θα κηρυσσόταν το Ευαγγέλιο του Χριστού σε όλα τα έθνη. Το Άγιο Πνεύμα, είναι το Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, που έχει αναλάβει τα ηνία της Εκκλησίας,  και το Οποίο είναι παντού παρόν, και πληροί τα πάντα έως το τέλος του κόσμου, ενώ ανακαινίζει τα σύμπαντα και συγκρατεί όλη την κτίση». 

Ο Απ. Παύλος, ένας από τους πρωτοπόρους οργανωτές της πρώτης Εκκλησίας, παραγγέλλει σε όλους τους Χριστιανούς: «Αδιαλείπτως προσεύχεσθε, εν παντί ευχαριστείτε. Τούτο γαρ θέλημα Θεού εν Χριστώ Ιησού εις ημάς. Το Πνεύμα μη σβέννυτε, προφητείας μη εξουθενείτε. Πάντα δοκιμάζετε, το καλόν κατέχετε. Από παντός είδους πονηρού απέχεσθε» (Συνεχώς και ακατάπαυστα να προσεύχεστε στον Θεό. Για ο, τιδήποτε ευχάριστο ή δυσάρεστο να ευχαριστείτε τον Θεό, διότι αυτό είναι θέλημα Θεού, όπως το φανέρωσε ο Ιησούς Χριστός σε σας. Μη σβήνετε από τη ζωή σας τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, μην εξουθενώνετε και μην αχρηστεύετε τις προφητείες, που αποκαλύπτει το Άγιο Πνεύμα, διά μέσου των Αγίων του Θεού. Να ερευνάτε με διάκριση όλα τα χαρίσματα και τις προφητείες και ό, τι βρείτε καλό και ωφέλιμο για σας, να το κρατάτε σταθερά. Να απέχετε, από κάθε είδος πονηρίας) (Α’ Θεσ. 5, 17-22). 

Έχοντας ιδίαν πείρα ο Απ. Παύλος των δωρεών του Αγίου Πνεύματος και πώς αυτές αλλοιώνουν, αναδομούν και μεταβάλλουν, θετικά και αποτελεσματικά, την ψυχοσωματική δομή του κάθε ανθρώπου, τονίζει ότι το Άγιο Πνεύμα είναι ανάγκη να μην σβήνει και να μην θεωρείται άχρηστο για την ανθρώπινη ύπαρξη. 

Είναι φανερό, πόσο απαραίτητη ευλογία στη ζωή των πιστών είναι η χάρη του Αγίου Πνεύματος, που λαμβάνουμε όλοι οι Χριστιανοί, κατά το Μυστήριο του Βαπτίσματός μας, ως πνευματική κληρονομιά, για να μπορούμε με αυτή να μετανοούμε, να αληθεύουμε και να ανακαινίζουμε τον εαυτό μας και ολόκληρο την κοινωνία. 

Διότι το Άγιο Πνεύμα, το Πνεύμα της Αληθείας, που εμπνέει και γεμίζει τις ανθρώπινες ψυχές με δωρεές, χαρίσματα και αρετές, ήταν και είναι πάντοτε πρόθυμο να προσφέρει στον κάθε πιστό, αυτό που του λείπει, προκειμένου να γίνεται ή να μένει τέκνον Θεού και κληρονόμος της Επαγγελίας του Ιησού. 

Οι Αρχαίοι Έλληνες υποστήριζαν ότι είναι απαραίτητο για τον κάθε άνθρωπο να βελτιώνει την ύπαρξή του, αληθεύοντας, ακολουθώντας, χωρίς να το γνωρίζουν, τις προς όλους τους ανθρώπους πνευματικές δωρεές, που προσφέρονταν και προσφέρονται, με βάση τη διδασκαλία περί σπερματικού λόγου, προκειμένου να μη βρίσκονται μακράν του Θεού και της σωτηρίας όλοι οι άνθρωποι ως δημιουργήματά Του (Α’ Τιμ. 2, 1-7). 

Η ανάγκη να αληθεύουν εν Αγίω Πνεύματι όλοι οι Χριστιανοί, εκφράζεται στον γνωστό ύμνο της Εορτής της Πεντηκοστής, με τον οποίον οι πιστοί προσεύχονται στο Άγιο Πνεύμα και το αποκαλούν «Πνεύμα της Αληθείας»: «Βασιλεύ Ουράνιε Παράκλητε, το Πνεύμα της Αληθείας, ο πανταχού παρών και τα πάντα πληρών, ο Βασιλεύς των αγαθών και ζωής χορηγός, ελθέ και σκήνωσον εν ημίν και καθάρισον ημάς από πάσης κηλίδος και σώσον αγαθέ τας ψυχάς ημών». 

Όσοι θέλουν να ζουν ως Χριστιανοί, είναι σημαντικό να συνειδητοποιούν ότι έργο του Αγίου Πνεύματος είναι να τους φωτίζει, να τους στηρίζει, να τους αληθεύει και να τους αγιάζει. Αυτό προϋποθέτει, βέβαια, ότι αυτοί, με τη σειρά τους, πορεύονται εν τω αγαθώ, δεχόμενοι την καθαρτική Του δύναμη στην προσπάθειά τους να περάσουν στο στάδιο της ελεύθερη μεταμέλειας και μετάνοιάς τους και στην απόφασή τους  να απέχουν από κάθε επήρεια του Πονηρού και δαιμονικού Πνεύματος, το οποίο αντιμάχεται την εν Χριστώ πνευματική τους ολοκλήρωση. 

Σε μια εποχή, που οι κοινωνίες κλίνουν και παραπαίουν διαρκώς προς το κακό και το πονηρό, οι Χριστιανοί, ακολουθώντας το Άγιο Πνεύμα, οφείλουν να αντιστέκονται και να μην υποκύπτουν στις προκλήσεις και στις κάθε είδους εγκόσμιες, άνομες και θανατερές επιθυμίες, που αμαυρώνουν τη δική τους εικόνα του Θεού και μολύνουν τα πνευματικά χαρίσματα, που έχουν μέσα τους, εκτροχιάζοντάς τους προς το διαβολικό βασίλειο. 

Γι αυτό το Άγιο Πνεύμα, που είναι «Ζωή και χορηγός Ζωής»,  είναι ανάγκη να μη σβήνεται και να μην διώχνεται από τη ζωή μας, καθώς αυτό είναι που την καθαρίζει και τη αγιάζει. 

Η μεταμέλεια του ανθρώπου, μαζί με την πνευματική και μυστηριακή δύναμη του Αγίου Μυστηρίου της Εξομολογήσεως, προσφέρουν την ευλογία και τη χάρη που ενδυναμώνει και ανακαινίζει τον πληγωμένο από τα βέλη του Πονηρού πιστό. 

Υπάρχει μία μοναδική δυνατότητα, για να αλλάξει ο άνθρωπος και ο κόσμος και αυτή είναι, αφενός, η κάθαρση «από πάσης κηλίδος», που προσφέρει η πανταχού παρουσία του Παναγίου Πνεύματος στη ζωή μας και, αφετέρου, ο εξοπλισμός και η μυστηριακή ενδυνάμωσή μας με τα πνευματικά όπλα των αρετών που χορηγεί, όπως σημειώνει ο Απ. Παύλος: «Ο δε καρπός του Πνεύματος εστίν αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθοσύνη, πίστις, πραότης, εγκράτεια… ει ζώμεν Πνεύματι, Πνεύματι και στοιχώμεν». (Ο καρπός που παράγει το Άγιον Πνεύμα στις καλοπροαίρετες καρδιές είναι η αγάπη, η χαρά, η ειρήνη, η μακροθυμία προς τους εχθρούς μας, η καλοσύνη, η αγαθότητα της καρδιάς, η πίστη, η πραότητα απέναντι σ’ αυτούς που μας εξοργίζουν, η εγκράτεια και η αποφυγή της πονηρής επιθυμίας… Εάν πράγματι ζούμε τη ζωή του Αγίου Πνεύματος, πρέπει να πορευόμαστε και να συμπεριφερόμαστε σύμφωνα με όσα μας διδάσκει το Πνεύμα) (Γαλ. 5, 22-25). 

Ωστόσο υπάρχει το ερώτημα: Εμείς οι σύγχρονοι Χριστιανοί, με όσα βιώνουμε και πράττουμε, «στοιχώμεν τω Πνεύματι»; 

Διότι, ενώ το Άγιο Πνεύμα, σύμφωνα με όσα μας υποσχέθηκε ο Χριστός, είναι το πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, που μετά την Ανάληψη του Θεανθρώπου στους Ουρανούς και την ημέρα της Πεντηκοστής είναι Εκείνο, που βρίσκεται διαρκώς μαζί μας, στην Εκκλησία, εμείς, ως βαπτισμένοι Χριστιανοί, δεν μένουμε μαζί Του, δεν ζούμε, δηλαδή, εν Αγίω Πνεύματι, καθώς το αποβάλλουμε με την ακάθαρτη ζωή μας. 

Εκείνο δεν σβήνει, καθώς, όπως μαρτυρούν και οι ύμνοι που ψάλλουμε κατά την εορτή Της Πεντηκοστής, (ήν μεν αεί και έστι και έσται, ούτε αρξάμενον ούτε παυσόμενον». 

Εμείς, όμως, είμαστε εκείνοι που ζημιωνόμαστε, που μένουμε ορφανοί και ανάπηροι πνευματικά, διότι επιλέγουμε να ζούμε υπό την επίδραση του ακαθάρτου και πονηρού πνεύματος. 

Διότι, όσο μένουμε μακράν της ζωής του Αγίου Πνεύματος, τόσο ερημώνει η ζωή μας από τον Θεό, καθώς το Άγιο Πνεύμα είναι «Ζωή και ζωοποιούν, Φως και φωτός χορηγόν, αυτάγαθον και πηγή αγαθότητος, δι’ ου Πατήρ γνωρίζεται και Υιός δοξάζεται και παρά πάντων γινώσκεται». 

Το κενόν που δημιουργείται οντολογικά στην ανθρώπινη ύπαρξη είναι τεράστιο, όταν το Πνεύμα, με δική μας ευθύνη «σβέννυται». 

Την έρημη και χωρίς Πνεύμα ζωή βλέπει και βιώνει μέσα του και ενώπιόν του ο σημερινός πλανεμένος άνθρωπος, καθώς, έτσι όπως έχει οργανωθεί η σύγχρονη ζωή, απωθείται το Φως και ο Φωτισμός του Αγίου Πνεύματος και, κατά συνέπεια, δημιουργούνται συνθήκες, που δεν προσφέρουν χώρο, εντός της δικής μας ζωής, στο Πνεύμα του Θεού, οδηγώντας τον σε μια νέα κόλαση και μια νέα πτώση, μακράν του Θεού.

 Αυτό που είναι ανάγκη να συνειδητοποιήσει ο κάθε άνθρωπος, ζώντας αυτήν την πλανεμένη και παράλογη κατάσταση της σύγχρονης ζωής, είναι ότι υπάρχει σωτηρία, όταν ο ίδιος το θελήσει, εν ελευθερία, καθώς το Πνεύμα το Άγιο «χορηγεί» μεν τα πάντα, αλλά, μόνον, όταν το δεχόμαστε ελευθερωμένοι από τα πάθη και τις πλάνες της ζωής μας. Δεν χορηγεί, όμως, όταν το διώχνουμε και το αποβάλουμε από τη ζωή μας, αρνούμενοι να την εμπλουτίσουμε, πνευματικά και εγκαταλείποντας, έτσι, χωρίς πνευματικό περιεχόμενο και αλήθεια, τις διαπροσωπικές και κοινωνικές μας σχέσεις. 

Η ορθόδοξη Εκκλησία με την εορτή της Πεντηκοστής, μας κάνει πιο ορατή και έντονη την ανάγκη να διατηρούμε, άσβεστο και ενεργό, το Άγιο Πνεύμα στη ζωή μας.

Πηγή

Πέμπτη 8 Ιουνίου 2023

Η Πεντηκοστή


 Επτά εβδομάδες συν την πρώτη μέρα της όγδοης εβδομάδας, πενήντα μέρες ακριβώς από το Πάσχα, γιόρταζαν οι Ισραηλίτες την εορτή της Πεντηκοστής. Γι’ αυτό και ονομαζόταν και «εορτή των εβδομάδων», αλλά και «εορτή θερισμού πρωτογεννημάτων» και «εορτή των νέων» (εννοείται, καρπών). Όπως φαίνεται και από τα ονόματά της, προσφέρονταν κατ’ αυτήν στον Θεό τα πρωτογεννήματα, οι απαρχές των καρπών από τα πρώτα θερίσματα, για να ευλογηθούν.

Η εντολή του Θεού ήταν να θεωρείται η Πεντηκοστή, όπως και το Πάσχα, «κλητή και αγία ημέρα», επίσημη δηλαδή και αφιερωμένη στον Θεό, κατά την οποία δεν επιτρεπόταν καμιά σημαντική εργασία. Εορταζόταν με θυσίες αιματηρές και αναίμακτες. Προσφέρονταν άρτοι από εκλεκτό αλεύρι («εκ σεμιδάλεως» – σιμιγδάλι), αλλά και μόσχος, τράγος, κριaοί και αμνοί (Εξ. 23:16, 34:22. Λευϊτ. 23:15-22. Αριθμ. 28:26).

Την ημέρα της Πεντηκοστής, πενήντα μέρες ακριβώς από την Ανάστασή του, διάλεξε και ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, για να στείλει τον άλλο Παράκλητο, το Άγιο Πνεύμα, που θα οδηγούσε τους πιστούς «εις πάσαν την αλήθειαν». Έτσι η Πεντηκοστή γίνεται η μέρα που φανερώνεται πανηγυρικά το Άγιο Πνεύμα στον κόσμο και λαμβάνει χώρα επίσημα και φανερά η συγκρότηση της πρώτης Εκκλησίας. Η απαρχή των πνευματικών καρπών της Εκκλησίας από τη δράση και την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος είναι γεγονός.

Η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος έγινε σύμφωνα με την υπόσχεση που έδωσε ο Χριστός κατά την Ανάληψή του, δέκα μέρες νωρίτερα, στους αποστόλους: «Υμείς καθίσατε εν Ιερουσαλήμ, έως ου ενδύσησθε δύναμιν εξ ύψους». Οι μαθητές περίμεναν συγκεντρωμένοι στο υπερώο της Ιερουσαλήμ, δεόμενοι συνεχώς με θερμή προσευχή. Μαζί τους, όπως πάντα, η Παρθένος Μαρία, η Παναγία Μητέρα του Κυρίου. Επιπλέον οι Μυροφόρες και οι θεωρούμενοι αδελφοί του Χριστού (τα παιδιά του Ιωσήφ) και άλλοι πολλοί ακόμη, κάπου εκατόν είκοσι πιστοί.

Στο διάστημα της αναμονής αυτής έγινε και η αναπλήρωση του Ιούδα, που αποδείχθηκε ανάξιος της αποστολής του και εξέπεσε από τον αριθμό των δώδεκα. Ο πρόκριτος των αποστόλων Πέτρος έθεσε τα κριτήρια της εκλογής: «Δει ουν των συνελθόντων ημίν ανδρών εν παντί χρόνω…». Υποψήφιοι για την επιλογή αυτή θα ήταν άνθρωποι που έζησαν μαζί τους όλον τον καιρό. Κάποιος από αυτούς δηλαδή που γνώρισαν και συναναστράφηκαν τον Χριστό, όπως και οι υπόλοιποι μαθητές. Από τη στιγμή της βάπτισής του από τον Πρόδρομο Ιωάννη στον Ιορδάνη ποταμό, μέχρι και την Ανάληψή του στο όρος των Ελαιών. Ώστε να μπορεί να είναι εξίσου αξιόπιστος με τους άλλους μαθητές μάρτυρας της Αναστάσεως του Χριστού. Με τις προϋποθέσεις αυτές προτάθηκαν δύο πρόσωπα, ο Ιωσήφ (επιλεγόμενος Βαρσαββάς και Ιούστος) και ο Ματθίας. Και με κλήρο, που έγινε κατόπιν προσευχής, εκλέχτηκε ο Ματθίας (Πραξ. 1:15-22).

«Εν τη τρίτη ώρα» λοιπόν, κατά τις εννιά δηλαδή το πρωί της ημέρας της ιουδαϊκής Πεντηκοστής, με δυνατή βοή από τον ουρανό, σαν να φυσούσε σφοδρός άνεμος, ήρθε το Άγιο Πνεύμα και γέμισε το οίκημα, όπου βρισκόντουσαν οι απόστολοι. Δεν φάνηκε «ωσεί περιστερά», σαν περιστέρι, όπως έγινε κατά τη βάπτιση του Ιησού. Η μορφή του έμοιαζε τώρα με πύρινες γλώσσες, που χωρίστηκαν μεταξύ τους και κάθισαν από μία στο κεφάλι τού κάθε αποστόλου. Δεν ήταν ακριβώς φλόγες, δεν είχαν τη φυσική υφή της φωτιάς, αλλά «γλώσσαι ωσεί πυρός», έμοιαζαν απλώς με φλόγες.

Η ενέργεια αυτή του Αγίου Πνεύματος ονομάζεται επιφοίτηση. Αποτελεί το ιδιαίτερο βάπτισμα που έλαβαν οι απόστολοι, «εν Πνεύματι Αγίω και πυρί», όπως είχε προφητεύσει ο Πρόδρομος Ιωάννης (Λουκ. 3:16. Πραξ. 1:5). Αποτελεί επίσης και την ειδική χειροτονία τους και επίσημη ανάδειξή τους σε διαδόχους του Χριστού. Ο Θεός «έθετο εν τη Εκκλησία πρώτον μεν αποστόλους» (Α’ Κορ. 12:28). Θα είναι πλέον στο εξής «εις τύπον και τόπον Χριστού». Χωρίς να περιορίζονται σε κάποια συγκεκριμένη τοπική επισκοπή, θα είναι, μόνοι αυτοί και με τον Παύλο αργότερα, υπερεπίσκοποι όλης της Εκκλησίας. Θα έχουν την υπέρτατη πνευματική εξουσία, το τριπλό αρχιερατικό αξίωμα του Χριστού (ιερατικό, προφητικό, βασιλικό), το απόλυτο δικαίωμα «του δεσμείν και λύειν» τα ανθρώπινα αμαρτήματα.

Σε άμεση απόδειξη όλων αυτών, οι απόστολοι γέμισαν με Άγιο Πνεύμα. «Επλήσθησαν άπαντες Πνεύματος Αγίου». Και αμέσως άρχισαν να μιλούν γλώσσες πολλές. Η παρουσία όμως του Αγίου Πνεύματος και τα γεγονότα που τη συνόδευσαν δεν έγιναν με μυστικό, αλλά με πανηγυρικό τρόπο. Η Ιερουσαλήμ ήταν τότε γεμάτη από Εβραίους, άνδρες ευλαβείς και προσήλυτους της διασποράς, «από παντός έθνους», που έμεναν μόνιμα εκεί ή είχαν έλθει για την εορτή της Πεντηκοστής. Όχι τυχαία, οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ κατά τις ημέρες εκείνες αναφέρονται από τον ευαγγελιστή Λουκά, συγγραφέα των Πράξεων των Αποστόλων, λεπτομερώς: «Πάρθοι και Μήδοι και Ελαμίται, και οι κατοικούντες την Μεσοποταμίαν, Ιουδαίαν τε και Καππαδοκίαν, Πόντον και την Ασίαν, Φρυγίαν τε και Παμφυλίαν, Αίγυπτον και Λιβύην την κατά Κυρήνην, και οι επιδημούντες Ρωμαίοι, Ιουδαίοι τε και προσήλυτοι, Κρήτες και Άραβες…» (Πραξ. 1:9-11).

Έτσι η ουράνια βοή που συγκλόνισε την πόλη, έγινε ακουστή από ένα μεγάλο πλήθος λαού, που κατάπληκτο και θορυβημένο συγκεντρώθηκε αμέσως κάτω από το υπερώο των αποστόλων. Οι απόστολοι, διά στόματος του κορυφαίου Πέτρου, άρχισαν αμέσως το έργο του ευαγγελισμού, κατά την εντολή του Χριστού «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη» (Ματθ. 28:19, Μαρκ. 16:15). Λέγει ο άγιος Πορφύριος, ότι από την πρώτη εκείνη στιγμή «εξεχύθη η χάρις του Θεού όχι μόνο στους αποστόλους, αλλά και σ’ όλο τον κόσμο που βρισκόταν γύρω τους. Επηρέασε πιστούς και απίστους». Δίνει μάλιστα ο άγιος μια πολύ ενδιαφέρουσα ερμηνεία για το πώς γινόταν να ακούει ο καθένας στη δική του διάλεκτο τα λόγια των αποστόλων.

«Ενώ ο απόστολος Πέτρος ομιλούσε τη δική του γλώσσα, η γλώσσα του μετεποιείτο εκείνη την ώρα στο νου των ακροατών. Με τρόπο μυστικό το Άγιο Πνεύμα τους έκανε να καταλαβαίνουν τα λόγια του στη γλώσσα τους, μυστικά, χωρίς να φαίνεται. Αυτά τα θαυμαστά γίνονται με την επενέργεια του Αγίου Πνεύματος. Παραδείγματος χάριν, η λέξη «σπίτι» σ’ αυτόν που ήξερε γαλλικά, θ’ ακουγόταν “la maison”. Ήταν ένα είδος διοράσεως· άκουγαν την ίδια τους τη γλώσσα. Ο ήχος χτυπούσε στο αυτί, αλλά εσωτερικά, με τη φώτιση του Θεού, τα λόγια ακούγονταν στη γλώσσα τους. Οι Πατέρες της Εκκλησίας αυτή την ερμηνεία της Πεντηκοστής δεν την αποκαλύπτουν πολύ φανερά, φοβούνται τη διαστρέβλωση. Το ίδιο συμβαίνει και με την Αποκάλυψη του Ιωάννου. Οι αμύητοι δεν μπορούν να καταλάβουν το νόημα του μυστηρίου του Θεού».

Τα γεγονότα της Πεντηκοστής είχαν ως αποτέλεσμα να κυριευθεί κάθε ψυχή από φόβο. Πάλι ο άγιος Πορφύριος εξηγεί, ότι «αυτός ο “φόβος” δεν ήταν φόβος. Ήταν κάτι άλλο, κάτι ξένο, κάτι ακατανόητο, κάτι, κάτι που δεν μπορούμε να το πούμε. Ήταν το δέος, ήταν το γέμισμα, ήταν η χάρις. Ήταν το γέμισμα υπό της θείας χάριτος. Στην Πεντηκοστή, οι άνθρωποι βρέθηκαν ξαφνικά σε μία τέτοια κατάσταση θεώσεως, που τα χάσανε. Έτσι, όταν η θεία χάρις τούς επεσκίαζε, τους ετρέλαινε όλους – με την καλή έννοια – τους ενθουσίαζε… Ενθουσιασμός ήταν. Κατάσταση τρέλας πνευματικής… Αυτό που ζούσαν οι απόστολοι μεταξύ τους κι αισθανόντουσαν όλη αυτή τη χαρά, στη συνέχεια έγινε με όλους κάτω από το υπερώον. Δηλαδή αγαπιόντουσαν, χαιρόταν ο ένας τον άλλον, ο ένας με τον άλλον είχαν ενωθεί. Ακτινοβολεί αυτό το βίωμα και το ζούνε κι άλλοι». (Γέροντος Πορφυρίου, Βίος και Λόγοι, Έκδ. Ι. Μονής Χρυσοπηγής, Χανιά 2004, σ. 207-209).

Με τρόπο θαυμαστό το Άγιο Πνεύμα φανερώθηκε επίσημα στον κόσμο την ημέρα της Πεντηκοστής και άρχισε να συγκροτεί «όλον τον θεσμόν της Εκκλησίας», κάνοντας ευλογημένο ξεκίνημα με τρεις χιλιάδες ψυχές, που πίστεψαν αμέσως στο κήρυγμα του αποστόλου Πέτρου και έγιναν η απαρχή των πνευματικών καρπών του νέου εκλεκτού λαού του Θεού, το πρώτο «λείμμα» του νέου Ισραήλ.

Την απόκτηση αυτού του Αγίου Πνεύματος έχει πρωταρχικό σκοπό στο εξής η κάθε χριστιανική ψυχή.

 

π. Δημήτριος Μπόκος

 

 

Από το περιοδικό ΛΥΧΝΙΑ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ, αρ. φ. 443, Ιούνιος 2020, επηυξημένο.

Η Πεντηκοστή, ένα τέρμα και μια αρχή


 

Όλα καταλήγουν στη γιορτή της Πεντηκοστής, στην έλευση του Αγίου Πνεύματος την ημέρα της Πεντηκοστής. Και τρόπον τινά τώρα η γιορτή αυτή, ενώ είναι ένα τέρμα, ένα τέλος, είναι όμως και μια αρχή. Διότι αρχίζει τώρα το έργο του Αγίου Πνεύματος, που είναι μέσα στην Εκκλησία, αλλά έρχεται και μέσα στον καθένα Χριστιανό. Αρχίζει αυτό το έργο το Άγιο Πνεύμα μέσα στην ψυχή του κάθε πιστού, για να τον αγιάσει. Όχι απλώς να επανέλθει στην πρώτη εκείνη κατάσταση ο άνθρωπος, που ήταν μέσα στόν παράδεισο πριν αμαρτήσει και είχε αυτήν την θεία στολή, τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος, αλλά πολύ-πολύ περισσότερο τώρα. Διότι εκείνο το είχε και κάτι να συνέβαινε μπορούσε να το χάσει, όπως και έγινε. Ενώ τώρα – επειδή ο ίδιος ο Θεός έγινε άνθρωπος και ως άνθρωπος ο Χριστός πάντοτε είναι αναμάρτητος, πάντοτε είναι ο Υιός του Θεού, δεν θα πέσει ποτέ, δεν θα αμαρτήσει ποτέ – δεν θα χαλάσει επομένως το σχέδιο του Θεού ποτέ.

Όλο το θέμα το δικό μας τώρα είναι: μην ξεκόψουμε από τον Χριστό. Έγινε κάτι ως άνθρωπος που είσαι κλπ. και λιποψύχησες και υποχώρησες… Συνήλθες; Αμέσως να μετανοήσεις και μάλιστα να πάρεις φόρα ακόμη πιο πολύ να δοθείς στον Χριστό, ακόμη πιο πολύ να ενωθείς με τον Χριστό. Ενώ στην περίπτωση των πρωτοπλάστων μια φορά να αμάρταναν, όπως και έγινε, τα ‘χαναν όλα. Καλείται βέβαια κανείς να ενωθεί με τον Χριστό και να ζει εν Χριστώ και να ‘ναι αναμάρτητος, αλλά ο άνθρωπος είναι αδύνατος και πέφτει. Όμως και να αμαρτήσεις τώρα, όπως λέει, παράκλητον έχουμε προς τον Θεό (Α’ Ιω. 2:1). «Το αίμα του Ιησού Χριστού καθαρίζει ημάς από πάσης αμαρτίας» (Α’ Ιω. 1:7). Και αν αμαρτήσουμε, λέει, να ξέρουμε ότι έχουμε εκείνον ο οποίος και συνηγορεί προς τον Πατέρα και συγχωρεί τις αμαρτίες μας.

Αλλά όχι όμως κατά το πνεύμα που πάλι διαδίδεται, και από θεολόγους και από δεν ξέρω ποιους, ότι εντάξει είμαστε αμαρτωλοί, αμαρτωλοί θα ‘μαστε, ας κάνουμε αμαρτίες… Όχι. Όχι. Απορεί κανείς πώς τα λένε έτσι, απορεί κανείς πώς τα καταλαβαίνουν έτσι. Λέμε στην προσευχή αυτήν που είναι ειδική για το Άγιο Πνεύμα, «Βασιλεύ ουράνιε, Παράκλητε, το Πνεύμα της αληθείας, ο πανταχού παρών…, ελθέ και σκήνωσον εν ημίν και καθάρισον ημάς από πάσης κηλίδος». «Ελθέ και σκήνωσον εν ημίν και καθάρισον». Όχι έλα απλώς, εμείς είμαστε αμαρτωλοί, έλα να είσαι και συ. Ε, και αμαρτίες μαζί και συ μαζί, κάτι θα γίνει. «Και καθάρισον ημάς». Δεν μπορεί νά ‘ρχεται το Πνεύμα το Άγιο και να μη σε καθαρίζει. Δεν μπορεί νά ‘ρχεται μέσα σου ο Χριστός και συ νά ζεις πάλι ως άνθρωπος που δεν έχεις μέσα σου τον Χριστό. Δεν μπορεί να ‘σαι βαπτισμένος και να ζεις σαν να μην είσαι βαπτισμένος. Να κοινωνείς και να ζεις και να αμαρτάνεις πάλι σαν να μην κοινώνησες. Τι είναι αυτά;

Είναι λοιπόν η εορτή αυτή το τέλος, αλλά είναι και η αρχή. Και παρακαλώ σ’ αυτό το σημείο να προβληματισθούμε πολύ σοβαρά, ν’ αφήσουμε τις επιπολαιότητες, ν’ αφήσουμε τις προχειρότητες, ν’ αφήσουμε, δεν ξέρω, τα όποια καμώματά μας ή πώς τα παίρνουμε και πώς τα νομίζουμε. Να ξεχάσουμε τον παλαιό εαυτό μας, να ξεχάσουμε τις εξυπνάδες μας, το όποιο κατεστημένο έχουμε μέσα μας και τις όποιες αρνητικές καταστάσεις και επιφυλάξεις έχουμε μέσα μας. Και να παραδοθούμε στην αλήθεια, να σκύψουμε επάνω σ’ αυτά που γράφουν τα βιβλία της Εκκλησίας, σ’ αυτά που γίνονται μέσα στην Εκκλησία και να τα πάρουμε όλα έτσι ακριβώς όπως είναι.

Δεν μπορούμε εμείς σήμερα να γιορτάζουμε την έλευση του Αγίου Πνεύματος και να ξέρουμε ότι ήρθε απλώς το Άγιο Πνεύμα κάποτε, και ας μαζευθούμε να κάνουμε τη γιορτή. Το Άγιο Πνεύμα ήρθε στους Αποστόλους, αλλά και δι’ αυτών σ’ όλους εκείνους οι οποίοι πιστεύουν στον Χριστό. Έτσι να τη δούμε τη γιορτή. Έτσι να τη ζήσουμε τη γιορτή. Έτσι να εκκλησιασθούμε και ν’ ακούσουμε όλα αυτά που ακούμε. Έχω το Πνεύμα το Άγιο; Πήρα εγώ Άγιο Πνεύμα; Παραδίδομαι στο Άγιο Πνεύμα; Διότι είναι κι αυτό. Δεν είναι αν έχω το Άγιο Πνεύμα ή δεν έχω. Αν θα τό ‘χω ή δεν θα τό ‘χω. Το θέλω; Θέλω να το έχω; Θέλω να με κυβερνά το Άγιο Πνεύμα; Θέλω να είμαι άνθρωπος του Αγίου Πνεύματος, άνθρωπος του Θεού, που ανήκω στον Θεό, ή θέλω τη ζωή μου, την όποια ζωή μου και ε, να ‘χω και κάποια σχέση μ’ αυτά;

Και τώρα, ήρθε το Πνεύμα το Άγιο και μας αναλαμβάνει το Πνεύμα το Άγιο, το οποίο έρχεται μέσα στην ψυχή του καθενός, όχι απλώς κατά αόριστο τρόπο. Έρχεται μέσα μας ως φως, έρχεται μέσα μας ως φωτιά, που καίει την αμαρτία, ως φως που φωτίζει και ως φως επίσης που θερμαίνει, που ζεσταίνει. Και γίνεσαι άλλος άνθρωπος, άλλης πραγματικότητος άνθρωπος, άλλου κόσμου άνθρωπος. Και μοιάζεις ότι δεν είσαι εκ του κόσμου τούτου. Από δω κατάγεσαι, αλλά ανήκεις σ’ έναν άλλο κόσμο και είσαι πολίτης μιας άλλης πολιτείας και μιας άλλης κοινωνίας.

 

Από το βιβλίο: π. Συμεών Κραγιοπούλου, “…ελάβομεν Πνεύμα επουράνιον…”, Πανόραμα Θεσσαλονίκης, 1998, σελ. 45.

ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟ ΑΓΙΟΝ, ΧΟΡΗΓΟΣ ΤΩΝ ΠΑΝΤΩΝ»

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου 

[εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 8-6-1998]

(Έκδοσις Β΄)

Η Εκκλησία μας, αγαπητοί μου, έφθασε στην 50ήν ημέρα από της εορτής του Πάσχα. Και η εορτή του Πάσχα ήταν εκείνη που έδωσε μετά την Πεντηκοστήν. Και η Πεντηκοστή ήταν η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος εις την Εκκλησίαν. Και είναι καρπός της Ενανθρωπήσεως του Υιού, της Σταυρώσεώς Του, της Αναστάσεώς Του και της Αναλήψεώς Του.

Σήμερα οι πιστοί, δεύτερη μέρα της Πεντηκοστής, συνεκεντρώθησαν δια να τιμήσουν το τρίτον Πρόσωπον της Αγίας Τριάδος, που είναι το Πνεύμα το Άγιον. Εάν ο Υιός δεν κατήρχετο ως Θεός και δεν ανήρχετο ως Θεάνθρωπος, το Πνεύμα το Άγιον δεν θα ήρχετο ποτέ εις τον κόσμον. Και το Πνεύμα το Άγιον κατήλθε την ημέρα της Πεντηκοστής, για να μένει πάντοτε εις την Εκκλησίαν. Το Πνεύμα το Άγιον είναι η ζωή μας και μας χορηγεί ό,τι συνιστά τη ζωή μας. Γι'αυτό και χορηγός ονομάζεται, παντός αγαθού.

Απ’ ό,τι μας χορηγεί, ελάχιστα σημεία θα μπορούσαμε να αναφέρομε, στην αγάπη σας. Λέγει ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων εις την 16ην Κατήχησή του, που αναφέρεται εις το Πνεύμα το Άγιον ότι «ρχεται γρ σσαι κα άσασθαι, διδάξαι, νουθετσαι, νισχσαι, παρακαλέσαι, φωτίσαι τν διάνοιαν» κ.λπ. Δηλαδή το Πνεύμα το Άγιον έρχεται να μας σώσει, να μας θεραπεύσει, να μας διδάξει, να μας νουθετήσει, να μας ενισχύσει, να μας παρακαλέσει, δηλαδή παρηγορήσει και να μας φωτίσει την διάνοιαν.

Και πρώτιστα το Πνεύμα το Άγιον, αγαπητοί, μας αγιάζει. Και τούτο διότι το Πνεύμα το Άγιον είναι αγιαστικόν, όπως λέγει ο Δίδυμος ο Αλεξανδρεύς. Ο αγιασμός, βέβαια, δύναται να θεωρηθεί κατά διπλούν τρόπον. Πρώτον ως απομάκρυνσις από κάθε βέβηλο και ακάθαρτο. Όταν λέγει ο Θεός, επί παραδείγματι στην Παλαιά Διαθήκη και το επαναλαμβάνει ο Απόστολος Παύλος εις την δευτέραν του προς Κορινθίους επιστολήν: «ξέλθετε κ μέσου ατν κα φορίσθητε κα καθάρτου μ πτεσθε», δηλαδή «βγείτε από ανάμεσα από τον κόσμο, ο οποίος θεωρείται βέβηλος και ξεχωριστείτε». Πού είναι εκείνοι που λένε: «Τι; Θα ξεχωρίσω», λέγει, «από τον κόσμον;». Θέλεις να λέγεσαι Χριστιανός; Θα ξεχωρίσεις από τον κόσμο, αγαπητέ μου. Και όχι να ειρωνεύεσαι εκείνον ο οποίος θέλει να ξεχωρίσει από τον κόσμον. «φορίσθητε», λοιπόν, ξεχωριστείτε. Το λέγει στην Παλαιά, αναφέρεται και εις την Καινήν, για να μην θεωρηθεί ότι αυτό ανήκει μόνον εις τον λαό του Θεού της Παλαιάς Διαθήκης. «Καί καθάρτου μή πτεσθε». Και τίποτε το ακάθαρτο να μη… όχι μην το μετέλθετε, μην το αγγίξετε. Αν θέλετε να είσαστε λαός του Θεού, παιδιά του Θεού, αν θέλετε να είσαστε Χριστιανοί. Γι'αυτό σημειώνει ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων: «Οχ πολλάκις νέος ρν κάλλος κάμμυσε τ βλέμμα κα φυγε τ δεν κα ξέφυγε τν μολυσμόν; Πόθεν γέγονε τοτο, ζητες; Τ πνεμα τ γιον δίδαξε το νέου τν ψυχήν». Δηλαδή «πολλές φορές», λέει, «ένας νέος άνθρωπος ή αγόρι ή κορίτσι, να είδε κάτι, μία ξένη, αλλοτρία ομορφιά και αμέσως να κατέβει, να δημιουργηθεί η επιθυμία κ.τ.λ. Σ’ όλη την διαδρομή της η αμαρτία. Έκλεισε τα μάτια και απέφυγε να δει. Και εξέφυγε τον μολυσμόνΜπορείς να μου πεις», λέει ο άγιος Κύριλλος, «πώς έγινε αυτό;». Έχει μία χαριτωμένη απάντηση. Εκείνοι που θα ήθελαν να ζήσουν πνευματική ζωή, ας ακούσουν την απάντηση και θα ικανοποιηθούν βαθύτατα: Το Πνεύμα το Άγιον εδίδαξε εκ νέου την ψυχήν. Το Πνεύμα το Άγιον εδίδαξε, λέει, την ψυχή του νέου να αποφύγει. Λίγο πιο κάτω θα το δούμε, όταν έρχεται το Πνεύμα το Άγιον να πει εις το αυτί του ανθρώπου: «Όχι αυτό, αλλά εκείνο». Γι'αυτό το Πνεύμα το Άγιον είναι διδακτικόν και αγιαστικόν.

Η θέσις του Χριστιανού στον κόσμο, αγαπητοί, προϋποθέτει αυτόν τον αγιασμόν. Τον αγιασμόν του Αγίου Πνεύματος. Αλλιώτικα, όπως σας είπα, είναι αδύνατον να ζήσει ο Χριστιανός μέσα εις αυτόν τον κόσμον. Θυμηθείτε τι εζήτησε ο Χριστός εις την αρχιερατική Του προσευχή. Τι είπε; «Σε παρακαλώ, Πατέρα μου, να φυλάξεις αυτούς από τον πονηρό. «Τηρήσς ατος κ το πονηρο». Ποιους; Τους μαθητάς Του. Αλλά κι εκείνους οι οποίοι θ’ ακούσουν το κήρυγμα των μαθητών. Δηλαδή; Τους πιστούς της Εκκλησίας δια μέσου των αιώνων«Οκ ρωτ -προσέξτε εδώ- να ρς ατος κ το κόσμου, λλ᾿ να τηρήσς ατος κ το πονηρο». «Δεν Σε παρακαλώ», λέγει, «να τους πάρεις από τον κόσμον, αλλά να τους φυλάξεις από τον πονηρό που κατοικεί εις τον κόσμον». Διότι ο κόσμος, όπως μας λέει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, είναι στην αγκαλιά του διαβόλου. Ναι, ναι. Αν μας αρέσει. « κόσμος λος», λέγει, «κεται ν τ πονηρ». Αλλά κι όταν κατέβηκε ο Χριστός από το όρος της Μεταμορφώσεως, ξέρετε τι είπε ο Απόστολος Πέτρος πριν κατέβουν: «Τι ωραία που είναι εδώ! Καλόν στιν μς δε εναι». Η απάντηση, ξέρετε ποια ήταν; Ότι κατέβηκαν κάτω εις την πεδιάδα. Κατέβηκαν κάτω στην πεδιάδα, γιατί έπρεπε να είναι εις τον κόσμον, αλλά να φυλαχτούν από τον κόσμον. Έτσι δεν έχομε άρση από τον κόσμον, αλλά έχομε τήρηση, φύλαγμα από τον κόσμον. Έτσι έχομε την αρνητικήν πλευράν, θα λέγαμε, του αγιασμού· το φύλαγμα των πιστών από τον κόσμον. Θα ήταν αδύνατον, μα αδύνατον, να έχουν αγιασμόν οι Χριστιανοί εις τον κόσμον αυτόν, εάν το Πνεύμα το Άγιον δεν τους φύλαττε από τον πονηρόν.

Ακόμη ο αγιασμός δύναται να θεωρηθεί και ως αποδοχή των ενεργειών του Θεού, κατά το «γιοι γίνεσθε, τι γ γιός εμι.». Είναι η θετική όψις. Όχι μόνο απλώς να φυλαχτώ από την αμαρτία, αλλά και να αγιαστώ με την έννοια να αποκτήσω την αρετήν. «γιοι γίνεσθε».Να γίνεστε άγιοι. Πώς θα μπορούσε ο πιστός να πραγματοποιήσει αυτόν τον λόγον του Θεού, εάν δεν ήταν το Πνεύμα το Άγιον; Ο Χριστός μάς είπε στην επί του όρους ομιλία Του: «Ζητετε πρτον τν βασιλείαν το Θεο κα τν δικαιοσύνην ατο, κα τατα πάντα προστεθήσεται μν». «Ζητάτε πρώτα», λέγει, «την βασιλείαν του Θεού». Και ποια είναι η δικαιοσύνη του Θεού; Είναι η αγιότητα. Και την αγιότητα του Θεού. Να γίνετε άγιοι δηλαδή. Όλα τ’ άλλα; Επάγγελμα, τούτα, εκείνα, όλα εκείνα τα οποία αφορούν στην κοινωνική μας, και κοσμική μας, ας το πω έτσι, ζωή, πώς αλλιώς να το πω; Θα σας προστεθούν.  Πρώτα την βασιλεία του Θεού. Και τον αγιασμόν του Θεού, την αγιότητα του Θεού.

Έτσι, αν απουσίαζε το Πνεύμα το Άγιον, τι θα κάναμε; Το επαναλαμβάνω το ερώτημα, όπως βλέπετε. Το Πνεύμα το Άγιον διαμορφώνει τους αγίους. Η Βασιλεία του Θεού γεμίζει από αγίους και αυτό είναι έργον του Αγίου Πνεύματος.

Το Πνεύμα το Άγιον μάς δίδει ακόμα την ευσέβειαν. Λέγει ο Ησαΐας στο 11ον κεφάλαιον του βιβλίου του ότι ο Θεός είναι Εκείνος ο Οποίος μας δίδει το πνεύμα της ευσεβείας. Εδώ, το πνεύμα της ευσεβείας, όπως θα λέγαμε «το πνεύμα της αγάπης», «το πνεύμα της ελεημοσύνης», δεν είναι αφηρημένη έννοια όπως λέμε «το πνεύμα της αγάπης», «το πνεύμα της ειρήνης», που θα πει το νόημα. Όχι, είναι κάτι βαθύτερο. Είναι το Πνεύμα το Άγιον, το Οποίον δίδει την αγάπη, το Οποίον δίδει την ειρήνη, το Οποίον δίδει την ευσέβεια.

Τι είναι η ευσέβεια; Είναι η βαθιά επίγνωσις του Θεού, αλλά και η ευλαβής στάσις του ανθρώπου απέναντί Του. Ευλαβής, ευλάβεια. Εὖ-λαμβάνω. Όπως ακριβώς θα έπιανα κάτι με πολλή προσοχή. Αυτό θα πει ευλάβεια. Εὖ - λαμβάνω. Έτσι, με πολλή προσοχή λαμβάνω το όνομα του Θεού. Και ό,τι αφορά εις τον αγιασμόν.

Γιατί ο ένας είναι ευσεβής και ο άλλος είναι ασεβής; Γιατί το Πνεύμα το Άγιον διακρίνει την προαίρεση του καθενός και παρακινεί προς ευσέβειαν. Είναι εκείνο που πολλάκις έχω πει: Ο ήλιος είναι ένας. Εκείνα που εκτίθενται εις τον ήλιον είναι πολλά. Και εν προκειμένω δύο υλικά. Το κερί και ο πηλός. Το κερί στην ηλιακή ακτινοβολία λιώνει. Ο πηλός στην ηλιακή ακτινοβολία σφίγγει, ξηραίνεται, γίνεται τούβλο. Έτσι μοιάζουν οι προαιρέσεις, αγαπητοί μου. Και έρχεται ο Θεός να βοηθήσει εκείνους που έχουν αγαθήν την προαίρεσιν. Το Πνεύμα το Άγιον λοιπόν αλλοιώνει τις καρδιές όταν τις εγγίζει. Λέγει ο Ψαλμωδός εις τον 76ον Ψαλμόν: «Καί ατη  λλοίωσις τς δεξις το Υψίστου». «Και αυτή είναι», λέει, «η αλλοίωσις της δεξιάς του Υψίστου». Είναι κάτι που κι εσείς πρέπει να το έχετε πει στη ζωή σας. Εγώ πάμπολλες φορές... Βλέπεις έναν άνθρωπο, ο οποίος ξαφνικά αλλοιώνεται η καρδιά του και γίνεται χαριτωμένος.

Αλλά ποια είναι αυτή «η δεξιά του Υψίστου»; Είναι το Πνεύμα το Άγιον. Ο Πατήρ Κύριος, ο Υιός Κύριος, το Πνεύμα το Άγιον Κύριος. Όταν ο Παύλος μιλούσε στους Φιλίππους, λέγει, ο Παύλος μιλούσε, όπως μιλάω τώρα κι εγώ σε σας, στ΄αυτιά σας. Αλλά η καρδιά τι γίνεται; Ο Λουκάς γράφει: «Καί  Κύριος διήνοιγε τήν καρδίαν Λυδίας». Ο Κύριος άνοιγε την καρδιά της Λυδίας. Ο Κύριος. Το Πνεύμα το Άγιον.

Χωρίς το Πνεύμα το Άγιον δεν μπορούμε, αγαπητοί μου, να πούμε: «Τίς μς χωρίσει π τς γάπης το Θεο;»· που λέει ο Απόστολος Παύλος στην προς Ρωμαίους. Ποιος μπορεί να μας χωρίσει από την αγάπη του Θεού; Αυτό δεν μπορεί να το πει ο άνθρωπος, όταν βλέπει μπροστά του όλα εκείνα τα όργανα του μαρτυρίου. Που λέγει ο Απόστολος Παύλος εκεί: «θάνατος, τούτα, εκείνα, πείνα, δίψα, γυμνότης, ύψος, βάθος… τίποτα δεν μας τρομάζει», λέγει ο Παύλος. Γιατί; «Γιατί έχομε το Πνεύμα το ΆγιονΟύτε το μαρτύριο δεν χωρίζει από Αυτόν τον Θεόν, διότι το Πνεύμα το Άγιον έχει προσκολληθεί εις τον άνθρωπον και τον κάνει ευσεβή.

Πρέπει να σας πω ότι τα δώρα του Αγίου Πνεύματος είναι αναρίθμητα. Αλλά κι εκείνα που, ακόμη, αν το θέλετε, που τα λέμε «φυσικά δώρα», κι αυτά είναι δώρα του Αγίου Πνεύματος. Όλα. Δεν έχομε τίποτα που να μην έχομε από τον Θεόν. Πολύ δε παραπάνω τα πνευματικά δώρα του Αγίου Πνεύματος. Αν με ρωτήσετε, στην πυραμίδα των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος, στην κορυφή, τι θα βάζαμε; Ίσως θα σας εκπλήξει: Είναι, αγαπητοί μου, το χάρισμα του μαρτυρίου. Είναι χάρισμα το μαρτύριον. Όπως λέει ο Απόστολος Παύλος: «μν», λέει, «δόθηόχι μόνον να πιστεύομε εις τον Χριστόν, λλά καί πέρ Ατο πάσχειν. Αλλά να πάσχομε και υπέρ Αυτού, του Χριστού. Ποιος το δίνει αυτό; Το Πνεύμα το Άγιον.

Το Πνεύμα το Άγιον μας δίνει ακόμη και την παράκλησιν. Τι θα πει παράκλησιςΠαρηγορία. Κι επειδή μας δίνει την παράκλησιν το Πνεύμα το Άγιον, γι΄αυτό λέγεται Παράκλητος. Την παράκλησιν μάς δίνει και ο Ιησούς Χριστός. Γι΄αυτό λέγεται κι Εκείνος Παράκλητος. Ο πρώτος Παράκλητος και ο δεύτερος Παράκλητος. Γι΄αυτό λέγει ο Κύριος: «Θα σας στείλω», λέει, «τον Παράκλητον, τον άλλον Παράκλητον, το Πνεύμα της Αληθείας». Ο Κύριος λοιπόν μας το υπεσχέθη αυτό: «Κα γ ρωτήσω τν πατέρα κα λλον παράκλητον δώσει μν, να μέν μεθ' μν ες τν αἰῶνα, τ Πνεμα τς ληθείας».

Τι σημαίνει παράκλησις; Επαναλαμβάνω την ερώτησή μου. Μετά την αποχώρησή μας από τον Παράδεισον, ο κόσμος αυτός ήτο άξενος. Και πολύ παραπάνω, όπως λέει ένας σύγχρονος επιστήμων Αμερικανός, Αστροφυσικός, «αν δει το σύμπαν κανείς, ο άνθρωπος δηλαδή το δει, τρομάζει και θα νιώσει μια φοβερή μοναξιά μέσα εις το σύμπαν». Φοβερή μοναξιά... Δεν θα το αναλύσω περισσότερο, γιατί και πώς. Το θέμα είναι ότι έρχεται ο Παράκλητος αφού εμείς οικεία βουλήσει εχάσαμε τον Παράδεισον, να μας ενισχύσει και να μας βοηθήσει. Γιατί και οι άνθρωποι ακόμη ανάμεσά μας είμεθα άξενοι, αφιλόξενοι. Είμεθα φοβεροί. Πρόκειται για έναν αλλοτριωμένο κόσμο. Πόσες φορές και πόσοι δεν ζουν μέσα σε πολυπληθείς πόλεις, σκουντουφλάς τους ανθρώπους εις το πεζοδρόμιον, κι όμως να αισθάνεσαι μία απέραντη και βαθιά μοναξιά. Σ’ αυτόν τον άξενο κόσμο ήλθε αληθής Παράκλητος ο Υιός· και φεύγοντας Εκείνος, μας έστειλε τον άλλον Παράκλητον, το Πνεύμα το Άγιον, το Οποίο μας απαλλάσσει από την αλλοτρίωση του Θεού, μας προσεγγίζει, δημιουργεί κοινωνίαν, μεταβάλλει την έρημον του κόσμου τούτου σε Γη, πραγματικά, Επαγγελίας.

Ο 22ος Ψαλμός τούτο δείχνει: «Κύριος ποιμανει με κα οδν με στερσει. Ες τπον χλης, κε με κατεσκνωσεν, π δατος ναπασεως ξθρεψ με,  τν ψυχν μου πστρεψεν. δγησ με π τρβους δικαιοσνης νεκεν το νματος ατον γρ κα πορευθ ν μσ σκις θαντου, ο φοβηθσομαι κακτι σ μετ᾿ μο ε». «Γιατί Εσύ είσαι μαζί μου». Ποιος; Ο  Κύριος. Ο Κύριος της παρακλήσεως. Προσέξτε. Ο πολιτισμός λέμε ότι παρηγορεί τον άνθρωπο. Μέχρις ενός βαθμού. Ο πολιτισμός είναι υποκατάστατον του Αγίου Πνεύματος. Υποκατάστατον. Δεν θα ικανοποιήσει τον άνθρωπο. Γι΄αυτό, βουτηγμένος, βυθισμένος ο άνθρωπος μέσα στ’ αγαθά του πολιτισμού, πάλι αισθάνεται αυτήν την μοναξιά.

Στην εποχή μας το κακό, είναι γνωστό, πλεονάζει. Και παράδειγμα καλό πουθενά δεν φαίνεται. Ποιος ενισχύει; Εκείνους οι οποίοι θέλουν να ζήσουν πνευματική ζωή; Το Πνεύμα το Άγιον. Στις έσχατες ημέρες, στις ημέρες τις πικρές του Αντιχρίστου, το Πνεύμα το Άγιον θα έλθει να ενισχύσει και να σμικρύνει τον καιρό της δοκιμασίας. Είναι εκείνο που ο Χριστός είπε «Εάν δεν εκολοβώνοντο -κολοβώνω, θα πει, λέμε «σκυλί κολοβό» κομμένη η ουρά του, δηλαδή κάτι που το μικραίνω- εάν δεν εμίκραιναν οι ημέρες της δοκιμασίας, δεν θα μπορούσε κανείς να αντέξει». Ποιος κολοβώνει; Ποιος ενισχύει; Το Πνεύμα το Άγιον. Σημειώνει ο άγιος Κύριλλος: «Πολλάκις δι Χριστν βρισθες τιμάσθη τις δίκως(:Πολλές φορές για τον Χριστό, λέει, αφού υβρίστηκε κάποιος άδικα), μαρτύριον φέστηκεν, βάσανοι πανταχόθεν κα πρ –δεν σας μεταφράζω γιατί δεν έχω χρόνο- κα ξίφη κα θρες κα βυθός. λλ τ πνεμα τ γιον ποφθέγγεται -Αχ αυτό το ωραίο ρήμα! «ποφθέγγεται». Αλλά το Πνεύμα το Άγιον, λέει, έρχεται, ποφθέγγεταισιγομιλά στο αυτί. Γι'αυτό σας είπα, ωραία λέξις. «ποφθέγγεται». Μιλάει στο αυτί. Τίνος; Εκείνου που υποφέρει για όλα αυτά) λέγον(:λέγοντας το Πνεύμα το Άγιον)· πόμεινον τν Κύριον, νθρωπε. μικρ τ γινόμενα, μεγάλα τ δωρούμενα. λίγον χρόνον καμν αωνίως εναι μέλλεις μετ' γγέλων. Οκ ξια τ παθήματα το νν καιρο - όπως το λέγει αυτό εξάλλου και ο Απόστολος Παύλος- πρς τν μέλλουσαν δόξαν ποκαλυφθναι ες μς. Διαγράφει τ νθρώπ βασιλείαν ορανν, ποδείκνυσι κα τν παράδεισον τς τρυφς. Κα ο μάρτυρες τ πρόσωπα μν το σώματος πρς τος δικαστς ξ νάγκης χοντες, τ δ δυνάμει λοιπν ντες ν παραδείσ κατέπτυσαν τν φαινομένων χαλεπν… δύνατον γρ, ἀδύνατον μαρτυρσαι περ το Χριστοἐὰν μή τις δι πνεύματος γίου μαρτυρήσ. Ε γρ οδες δύναται επεν Κύριον ησον Χριστν ε μ ν πνεύματι γί, τν ζων ρα τις αυτο δίδωσιν πρ ησο ἐὰν μ ν πνεύματι γί;».  Αυτά λέγει ο άγιος Κύριλλος. Λυπάμαι που τρέχει ο χρόνος.

Έτσι το Πνεύμα το Άγιον, αγαπητοί μου, «Παράκλητον καλεται δια τό παρακαλεν -όπως λέγει ο άγιος Κύριλλος- καί παραμυθεσθαι καί συναντιλαμβάνεσθαι τς σθενείας μν».

Το Πνεύμα το Άγιον μάς δίνει δύναμη. Ναι. Αυτός ο Κύριος μάς είπε, είπε στους μαθητάς Του: «Μη φύγετε από τα ΙεροσόλυμαΛήψεσθε δύναμιν(:Θα πάρετε δύναμιν) πελθόντος το γίου Πνεύματος φ᾿ μς». «Αφού θα έρθει σε σας το Πνεύμα το Άγιον. Θα πάρετε δύναμη». Ο Ησαΐας το αποκαλεί «Πνεύμα ισχύος» μας λέγει εις το 11ον κεφάλαιον. Το Πνεύμα το Άγιον δεν έχει καμία σχέση με την δύναμη του κόσμου τούτουΗ δύναμις να σταθεί άνθρωπος μπροστά σε κάτι που είναι δυνατότερο κοσμικά, είναι δώρον του Αγίου Πνεύματος«Ο γρ δωκεν μν  Θες Πνεμα δειλίας, λλ δυνάμεως». Η πνευματική ζωή απαιτεί δύναμιν. Γιατί την σκιάζει η δειλία του κόσμου τούτου. Πώς θα φανώ εγώ πνευματικός άνθρωπος στους άλλους ανθρώπους; Θα με κοροϊδεύουν. Είναι η ανδρεία, που γεννά την υπομονή, την επιμονή, την καρτερία, την σταθερά θέληση, για να φθάσει ο άνθρωπος στο τέρμα του αγώνος. Εκείνο το « πομείνας ες τέλος, οτος σωθήσεται», που μας είπε ο Χριστός, είναι έργον του Αγίου Πνεύματος.

Το Πνεύμα το Άγιον μάς αποκαλύπτει τα μυστήρια της Βασιλείας του ΘεούΝαι. Τα μυστήρια του Θεού είναι υπέρλογα. Δεν ορώνται παρά μόνον με την αποκάλυψη του Αγίου Πνεύματος. Ο κόσμος αγνοεί την σωτηρία ως κατανόηση, γιατί δεν έχει το Πνεύμα το Άγιον. «μες δέ -όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος- ο τό πνεμα το κόσμου λάβομεν λλά τό Πνεμα τό κ το Θεονα δμεν (:για να γνωρίσομε, να δούμετά πό το Θεο χαρισθέντα μν)». Είναι το χάρισμα της γνωστής «θεωρίας» των νηπτικών Πατέρων.

Και τον Αντίχριστο, μόνον οι πνευματικοί άνθρωποι θα τον γνωρίσουν, γιατί θα τον «βλέπουν». Θα λένε οι άλλοι, οι μη έχοντες το Πνεύμα το Άγιον: «Αυτός είναι υπέροχος άνθρωπος. Κυβερνήτης λαμπρός, που δεν φάνηκε ποτέ στην Ιστορία». Και θα λένε οι πιστοί: «Αυτός είναι ο Αντίχριστος!». Εξάλλου το λέγουν και οι Πατέρες. Το Πνεύμα το Άγιον είναι το τηλεσκόπιον που φέρει τα μακρινά πολύ κοντά και τα μελλοντικά τα φέρνει στο παρόν. Μας αποκαλύπτει τα παρόντα σε όλη την ρεαλιστική τους διάσταση. Διακρίνει ο άνθρωπος το σχήμα του παρόντος αιώνος. Και λέει: «Ματαιότης ματαιοτήτων τά πάντα ματαιότης». Τον διαλυόμενον αιώνα, τον παρερχόμενον κόσμον.  «Παράγει τό σχμα το κόσμου τούτου», λέγει ο Απόστολος Παύλος. Και ο Απόστολος Πέτρος το λέγει. Χωρίς το Πνεύμα το Άγιον ποτέ δεν μπορεί να βιώσει τους λόγους του Αποστόλου Παύλου που λέγει: « καιρός συνεσταλμένος τό λοιπόν στίν».

Αγαπητοί, σημειώνει ο άγιος Κύριλλος: «Μέγαν τοίνυν χομεν παρά Θεο σύμμαχον καί προστάτην- Έχομε, λέει, μεγάλο σύμμαχο και προστάτη από τον Θεόν. Το Τρίτον Πρόσωπον της Αγίας Τριάδος-, μέγαν διδάσκαλον κκλησίας, μέγα περασπιστήν πέρ μν. Μή φοβηθμεν τούς δαίμονας μηδέ τόν διάβολον- Μη φοβηθούμε τους δαίμονες και τον διάβολον. Ο διάβολος, αγαπητοί μου, είναι θορυβοποιός. Χτυπάει άδειους γκαζοτενεκέδες για να μας τρομάξει. Το ακούσατε καλά; Άδειους γκαζοτενεκέδες για να μας θορυβήσει-. Μείζων γάρ  μν περαγωνιστής - Είναι μεγαλύτερος Εκείνος που αγωνίζεται για μας-. Μόνον νοίξωμεν ατ τάς θύρας-Μόνον να Του ανοίξουμε τις πόρτες-. Περιέρχεται γάρ ζητν τούς ξίους καί ζητε τίνι χαρίσηται τάς δωρεάς-Γυρεύει σε ποιον να χαρίσει τις δωρεές». Μόνο… τι χρειάζεται; Να θέλομε. Εμείς να θέλομε. Να ανοίξομε την πόρτα της καρδιάς και να απλώσομε τα χέρια μας για να πάρομε τα δώρα του Αγίου ΠνεύματοςΑμήν.

ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ

και με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή

μακαριστό γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο,

ψηφιοποίηση και επιμέλεια της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας:

Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος

ΠΗΓΕΣ:

  • Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.
  • https://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/omiliai_kyriakvn/omiliai_kyriakvn_760.mp3